Τετάρτη 6 Απριλίου 2011

Λιώσιμο πάγων, ρεύμα κόλπου και κλιματική αλλαγή



Μια σειρά άρθρων που δείχνουν πως η υπερθέρμανση και το λιώσιμο των πάγων στον αρκτικό κύκλο δημιουργεί σημαντικές μεταβολές στο κλίμα του βόρειου ημισφαίριου.
από το in.gr

Η τήξη των πάγων στην Αρκτική «απειλεί το Ρεύμα του Κόλπου και το κλίμα»

Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο
Επιστήμονες που μελετούν το λιώσιμο των πάγων υποστηρίζουν ότι υπάρχει μεγάλη αύξηση της ποσότητας επιπλέοντος ψυχρού ύδατος στον Αρκτικό Ωκεανό το οποίο υπάρχει περίπτωση να διεισδύσει ξαφνικά στον Ατλαντικό Ωκεανό ανατρέποντας τις ισορροπίες. 
Ο φόβος είναι να επηρεάσει το θερμό Ρεύμα του Κόλπου που ρυθμίζει το κλίμα στην Βόρειο Αμερική και την Ευρώπη προστατεύοντας τις από το να παγώσουν. Το θερμό Ρεύμα του Κόλπου ή Ρεύμα του Κόλπου του Μεξικού είναι ένα ισχυρό και θερμό ρεύμα που δημιουργείται στη θάλασσα της Καραϊβικής.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, τις δύο τελευταίες δεκαετίες οι ποσότητες του νερού που προέρχεται από λιώσιμο των πάγων στον Αρκτικό Ωκεανό έχουν αυξηθεί κατά 20%. Η εισροή του νερού αυτού στον Ατλαντικό μπορεί να μεταβάλει την κυκλοφορία των ωκεάνιων ρευμάτων.

Γιγάντια λίμνη νερού στη μέση του ωκεανού

Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι η αύξηση των ποσοτήτων γλυκού ύδατος στον Αρκτικό Ωκεανό προέρχεται από το μόνιμο στρώμα πάγου σε Σιβηρία και Καναδά που τα τελευταία χρόνια λιώνει με επιταχυνόμενο ρυθμό. Το νερό ταξιδεύει μέσα σε ποτάμια και χύνεται τελικά στον Αρκτικό Ωκεανό. Οι επιστήμονες εντόπισαν σε μια περιοχή του Αρκτικού Ωκεανού δυτικά της Γροιλανδίας μια μάζα φρέσκου νερού μεγέθους 7.500 χιλιάδων κυβικών χιλιομέτρων που αντιστοιχεί σε ποσότητα νερού διπλάσια από εκείνη της λίμνης Βικτόρια, της μεγαλύτερης λίμνης στην αφρικανική ήπειρο. Η «λίμνη» αυτή γλυκού νερού επιπλέει επάνω στο πυκνότερο θαλασσινό νερό και συγκρατείται στη θέση της με τη βοήθεια κυκλικού συστήματος ανέμων.

«Είναι γνωστό από παλιά ότι η εισροή ακόμη και μικρών ποσοτήτων γλυκού νερού στον ωκεανό μπορούν να προκαλέσουν απότομες μεταβολές της ροής των ρευμάτων που καθορίζουν το κλίμα. Μπορούμε λοιπόν να φανταστούμε τι μπορεί να συμβεί αν αυτές οι τεράστιες ποσότητες γλυκού νερού εισρεύσουν στον Ατλαντικό. Νομίζω ότι θα πρέπει να παρακολουθούμε πολύ στενά το Ρεύμα του Κόλπου από εδώ και πέρα» δήλωσε στον Independent ο Μπέντζαμιν Ράμπε του Ινστιτούτου Θαλάσσιων και Πολικών Ερευνών Άλφρεντ Βέγκενερ στην Γερμανία που είναι ένας από τους 17 ευρωπαϊκούς επιστημονικούς φορείς που συνεργάζονται στην παρακολούθηση της εισροής γλυκού νερού στον Αρκτικό Ωκεανό.



Το Ρεύμα του Κόλπου επιβραδύνεται, η Ευρώπη απειλείται με απότομη ψύξη
Λονδίνο
Το θερμό ρεύμα στον Ατλαντικό που καθιστά πιο ήπιο το κλίμα της δυτικής Ευρώπης έχει αρχίσει να επιβραδύνεται, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο ολόκληρη η ήπειρος να περάσει απότομα σε παγετώδη περίοδο, εκτιμούν Βρετανοί ερευνητές.
Όργανα που έχουν τοποθετηθεί σε διάφορα σημεία του Ατλαντικού δείχνουν ότι το Ρεύμα του Κόλπου (Gulf Stream), που μεταφέρει στην Ευρώπη θερμότητα από τους τροπικούς, έχει επιβραδυνθεί κατά περίπου 30% από το 1992 έως σήμερα, αναφέρει η ομάδα στο περιοδικό Νature.
Η μεταβολή αυτή δεν βρίσκεται σε συμφωνία με τον φυσικό κύκλο των 70 ετών που ακολουθεί το ρεύμα, και οι επιστήμονες δεν αποκλείουν την πλήρη διακοπή του ρεύματος τις προσεχείς δεκαετίες. Η διακοπή αυτή θα μπορούσε να μειώσει τη μέση θερμοκρασία της Ευρώπης κατά 5 έως 10 βαθμούς.
Στο σενάριο αυτό, ή μάλλον στην πιο ακραία του εκδοχή, είχε βασιστεί η ταινία Η Επόμενη Ημέρα, στην οποία το ανθρωπογενές φαινόμενο του θερμοκηπίου οδηγεί ξαφνικά τον πλανήτη σε παγετώδη περίοδο.
Κυλιόμενος ιμάντας θερμότητας
Το Ρεύμα του Κόλπου ξεκινά στην Καραΐβική και μεταφέρει θερμό νερό προς τα βοριοανατολικά μέσω του Βόρειου Αντλαντικού. Στο γεωγραφικό πλάτος της Πορτογαλίας, το ρεύμα χωρίζεται στα δύο. Ο ένας κλάδος κινείται νότια και επιστρέφει στους τροπικούς, ενώ ο άλλος συνεχίζει βορειοανατολικά και φτάνει έχρι τη Γροιλανδία.
Στο στάδιο αυτό το ρεύμα έχει απελευθερώσει σχεδόν όλο το πλεόνασμα θερμότητας, «γλυκαίνοντας» το κλίμα της δυτικής Ευρώπης. Καθώς το νερό ψύχεται, η πυκνότητά του αυξάνει, οπότε το ρεύμα βυθίζεται μέχρι τον ωκεάνιο πυθμένα και αρχίζει να ακολουθεί την αντίστροφη πορεία προς τις ανατολικές ακτές της Αμερικής.
Ο Δρ Χάρι Μπράιντεν και οι συνεργάτες του στο βρετανικό Εθνικό Κέντρο Ωκεανογραφίας εξέτασαν τη ροή του ρεύματος επιστροφής στον πυθμένα του Α, χρησιμοποιώντας όργανα που έχουν τοποθετηθεί σε μια γραμμή ανάμεσα στα Κανάρια Νησιά και τις Μπαχάμες.
Διαπίστωσαν ότι το ρεύμα έχει αλλάξει από παλαιότερες μελέτες τη δεκαετία του 1950, του 1980 και του 1990. Με βάση τη ροή του ρεύματος επιστροφής, οι ερευνητές εκτιμούν ότι το Ρεύμα του Κόλπου έχει μειωθεί κατά 30%. Η ανάλυση μετρήσεων που είχαν συγκετρωθεί από την αμερικανική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας επιβεβαίωσε το φαινόμενο και αποκάλυψε ότι το μεγαλύτερο τμήμα της μεταβολής είχε συμβεί τη δεκαετία του 1990.
Ο μηχανισμός του φαινομένου παραμένει άγνωστος. Ίσως η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη λόγω της παγκόσμιας θέρμανσης επιτάχυνε το λιώσιμο των πάγων στην Αρκτική, με αποτέλεσμα να μειωθεί τοπικά η αλατότητα του ωκεανού. Η μειωμένη αλατότητα σημαίνει και μειωμένη πυκνότητα, με αποτέλεσμα να εμποδίζεται η βύθιση του ρεύματος και η επιστροφή του στην Καραΐβική.
Αν και το ενδεχόμενο απότομης ψύξης στην Ευρώπη δεν μπορεί να αποκλειστεί, πολλοί επιστήμονες παραμένουν επιφυλακτικοί ως προς την ερμηνεία των αποτελεσμάτων.
Η μεταβολή στο Ρεύμα είναι τόσο έντονη ώστε θα έπρεπε να είχε μειώσει τη θερμοκρασία στη Βρετανία και τη Σκαανδιναβία κατά έναν με δύο βαθμούς Κελσίου. «Αυτό δεν το έχουμε δει ακόμα» σχολιάζει στο περιοδικό New Scientist ο Ρίτσαρντ Γουντ, επικεφαλής του Κέντρου Έρευνας Κλίματος Hudley της βρετανικής μετεωρολογικής υπηρεσίας.
Ο ερευνητής δεν αποκλείει η γενικότερη παγκόσμια θέρμανση να υπερσταθμίζει την ψύξη της Ευρώπης λόγω της επιβράδυνσης του Ρεύματος -τουλάχιστον, προς το παρόν.
Το Ρεύμα του Κόλπου είχε διακοπεί τελευταία φορά στο τέλος της τελευταίας παγετώδους περιόδου πριν από 12.000 χρόνια.
Τμήμα της Ευρώπης ίσως γίνει ψυχρότερο λόγω της παγκόσμιας θέρμανσης
Στοκχόλμη

Η τήξη των αρκτικών πάγων λόγω του φαινομένου του θερμοκηπίου ίσως προκαλέσει τη διακοπή του Ρεύματος του Κόλπου στον Ατλαντικό, με αποτέλεσμα την πτώση της μέσης θερμοκρασίας στη βορειοδυτική Ευρώπη, αναφέρει βιβλίο που βασίστηκε στο έργο 5.000 επιστημόνων.
«Στη χειρότερη περίπτωση [το ρεύμα] θα μπορούσε να σταματήσει εντελώς [...] και αυτό μπορεί να συμβεί αυτό τον αιώνα» δήλωσε στο πρακτορείο Reuters ο Στέφαν Ράμστορφ του Ινστιτούτου Έρευνας Κλιματικών Επιπτώσεων στο Πότσνταμ της Γερμανίας. «Θα πυροδοτούσε μια τοπική ψύξη, αλλά όχι μια εποχή παγετώνων» διευκρινίζει.
Το Ρεύμα του Κόλπου μεταφέρει θερμά νερά από τον κόλπο του Μεξικού, σχετικά κοντά στον ισημερινό, προς τη βόρεια Ευρώπη.
Αν διακοπεί, η μέση θερμοκρασία προβλέπεται να μειωθεί κατά πέντε έως δέκα βαθμούς Κελσίου στην Σκανδιναβία και κατά τρεις έως τέσσερις βαθμούς στη Γερμανία.
Σύμφωνα με τον αρμόδιο φορέα του ΟΗΕ, η μέση θερμοκρασία του πλανήτη θα αυξηθεί κατά 1,4 έως 5,8 βαθμούς Κελσίου έως το τέλος του αιώνα.
Οι έρευνες του Ράμστορφ περιλαμβάνονται στο βιβλίο Global Change and the Earth System: a planet under pressure (Παγκόσμια Αλλαγή και το Σύστημα της Γης: ένας πλανήτης υπό πίεση) το οποίο εκδίδει το Διεθνές Πρόγραμμα Γεώσφαιρας-Βιόσφαιρας. Το βιβλίο εξετάζει την επιδραση της ανθρώπινης δραστηριότητας στο κλίμα και το περιβάλλον.
Σύμφωνα με τον Ράμστορφ, το ρεύμα έχει καταρρεύσει 20 φορές τα τελευταία 100.000 χρόνια. Η πιο πρόσφατη διακοπή συνέβη κατά το τέλος της τελευταίας παγετώδους περιόδου, πριν από 8.000 χρόνια, όταν το λιώσιμο των πολικών πάγων διοχέτευσε παγωμένα νερά στον βόρειο Αντλαντικό. Τι ίδιο φαινόμενο ίσως επαναληφθεί τον 21ο αιώνα, αν και δεν θα είναι τόσο έντονο.
Το φαινόμενο θα μπορούσε να επηρεάσει τα αποθέματα ψαριών στο Βόρειο Ατλαντικό -τα οποία ούτως ή άλλως έχουν μειωθεί δραματικά λόγω της υπεραλίευσης- και να επιτείνει τις πυργαγιές σε δάση σε άλλες περιοχές του πλανήτη.
«Οι ανατολικές ακτές του Καναδά και των ΗΠΑ επίσης θα επηρεάζονταν. Αυτό λανθασμένα θεωρείται πρόβλημα της Ευρώπης από τους Αμερικανούς πολιτικούς» σχολιάζει ο Ράμστορφ.
Οι ΗΠΑ έχουν αρνηθεί να υιοθετήσουν το Πρωτόκολλο του Κιότο για την καταπολέμηση του φαινομένου του θερμοκηπίου. Αν και η Ρωσία δεν το επικυρώσει, το πρωτόκολλο είναι ουσιαστικά νεκρό.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

next 5 in 5 Οι προβλέψεις της ΙΒΜ για τις τεχνολογικες εξελιξεις